Η πανδημία Covid-19 εξαπλώθηκε ραγδαία, προκαλώντας τεράστια κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο και με σοβαρότατες επιπτώσεις, πρώτιστα, στην ανθρώπινη υγεία και, δευτερογενώς, στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Η συγκεκριμένη υγειονομική κρίση, σε συνέχεια της καπιταλιστικής κρίσης που έχει προηγηθεί, αφενός, αναδεικνύει και επανακαθορίζει τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες και μαρτυρά με τραγικό τρόπο τον ελάχιστο βαθμό εκπλήρωσής τους και, αφετέρου, επιδεινώνει τις ήδη άθλιες συνθήκες διαβίωσης και θεμελιώνει φόβους λήψης νέων αντιλαϊκών μέτρων.

«Μένουμε σπίτι» είναι το μήνυμα που έχει κυριαρχήσει σε μικρούς και μεγάλους με ελάχιστες εξαιρέσεις. Σίγουρα είναι ένα καταλυτικό όπλο στη μάχη περιορισμού της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Συγκριτικά με άλλα κράτη, η έγκαιρη λήψη μέτρων περιορισμού κυκλοφορίας και συνάθροισης, καθώς και ο υψηλός βαθμός συμμόρφωσης των ελλήνων πολιτών, έχει επιτύχει την «ελεγχόμενη» εξέλιξη της πανδημίας στην ελληνική επικράτεια μέχρι τώρα. Παράλληλα, δηλώνει την πεποίθηση της πολιτείας και την ανασφάλεια του ελληνικού λαού για τις τεράστιες αδυναμίες του δημόσιου συστήματος υγείας.

Ο ρόλος των ΜΜΕ ήταν και παραμένει διφορούμενα καθοριστικός, είτε υπηρετώντας την ενημέρωση των πολιτών με κοινοποίηση της επιστημονικής πληροφορίας και των διοικητικών μέτρων, είτε εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες με επιλεκτική σιωπή ή υπερβολές και προπαγάνδα.

Το δημόσιο σύστημα υγείας έχει εγκαταλειφθεί με ευθύνη όλων των Κυβερνήσεων και η κατάσταση επιδεινώθηκε ιδιαίτερα τα χρόνια των μνημονίων. Η παρούσα Κυβέρνηση κατά την προηγούμενη θητεία της είχε ως κεντρική πολιτική επιλογή την υποβάθμιση και κατάργηση της δημόσιας πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ενώ ταυτόχρονα προωθούσε τις υγειονομικές υπηρεσίες ιδιωτικών συμφερόντων.
Διαχρονικά και ιδίως τα χρόνια των μνημονίων, η απαξίωση και η υποχρηματοδότηση των δημόσιων δομών υγείας είχε ως αποτέλεσμα τις τραγικές ελλείψεις υποδομών, προσωπικού και αναλωσίμων σε πρώην μονάδες ΙΚΑ, κέντρα υγείας και δημόσια νοσοκομεία. Τώρα, υπό την πίεση των αυξημένων αναγκών και την απειλή της ενδεχόμενης καταστροφής, εξασφαλίζονται κονδύλια για το προσωρινό μπάλωμα των τεράστιων ελλείψεων. Δημιουργούνται Α΄-βάθμια Κέντρα Αναφοράς της νόσου Covid-19 σε υπάρχοντα Κέντρα Υγείας πόλεων και υπαίθρου για την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, αναγνωρίζοντας την παντοτινή ανάγκη παρουσίας οργανωμένου πλέγματος δημοσίων δομών Α-βάθμιας περίθαλψης. Για την Β΄-βάθμια νοσοκομειακή περίθαλψη αναζητούνται λύσεις ανάγκης για υποδομές και προσωπικό. Το ελάχιστο προσωπικό υγείας σε όλες τις βαθμίδες περίθαλψης αναγκάζεται να υπερβάλει εαυτόν στην 1^η γραμμή της μάχης, διαθέτοντας περίσσεια θάρρους, αλλά πολλές φορές περιορισμένα ή και ελάχιστα μέσα προστασίας.
Απαιτείται άμεσα πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού υγείας για την κάλυψη των μεγάλων πάγιων αναγκών. Παράλληλα, απαιτείται εξασφάλιση όλων των απαραίτητων αναλωσίμων για την προστασία του προσωπικού υγείας και των ασθενών και με στόχο τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού.

Τα υγειονομικά κέντρα ιδιωτικών συμφερόντων, εκμεταλλευόμενα την αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών υγείας και την ανεπάρκεια των δημόσιων δομών, δεν διστάζουν να χρεώνουν υπερβολικά τις υπηρεσίες τους την κρίσιμη αυτή περίοδο, αποκομίζοντας υπέρογκα κέρδη και ορθώνοντας μεγαλύτερους οικονομικούς φραγμούς στο αγαθό της υγείας. Σε εποχή πανδημίας, η Κυβέρνηση οφείλει άμεσα να επιβάλει κρατικό τιμολόγιο σε όλες τις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και να επιτάσσει τις ιδιωτικές υγειονομικές δομές προς όφελος των πολιτών, αντί να προσφέρει τεράστια κέρδη ενοικιάζοντας με πολλαπλάσιο τίμημα ιδιωτικές δομές και υπηρεσίες ενώ ταυτόχρονα εκφράζει ευχαριστίες για τις μεμονωμένες «εθελοντικές προσφορές τους». Δεν αρκεί που προβλέφθηκε νομοθετικά απλώς η δυνατότητα επίταξης.

Την ίδια στιγμή, έχουν εκδοθεί πλήθος διατάξεων με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που καταργούν εργασιακά δικαιώματα, μειώνουν επιπλέον τους άθλιους μισθούς, χαλαρώνουν τους ελέγχους και επιτρέπουν στους εργοδότες να πληρώνουν όποτε θέλουν και να απασχολούν τους εργαζόμενους όσο, όπου και όπως θέλουν. Σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε πλήθος απολύσεων, ενώ άλλες φορές οι εργαζόμενοι εξαναγκάστηκαν να λάβουν την κανονική τους άδεια. Μεταξύ των άλλων μέτρων, νομοθετήθηκε αναστολή των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Με αφορμή την πανδημία, επιδιώκουν να πετύχουν όσα δεν κατάφεραν τα προηγούμενα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης.
Η πανδημία Covid-19 μας υπενθυμίζει το χαμηλό επίπεδο ηλεκτρονικής οργάνωσης και εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Κράτους. Οι συνθήκες έκτακτης ανάγκης με περιορισμό της κυκλοφορίας και της συνάθροισης έχουν αναδείξει την ανάγκη ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης ως απόλυτη επιλογή. Όμως, μέχρι τώρα οι αποσπασματικές προσπάθειες εκσυγχρονισμού, η ελλιπής επιμόρφωση του εναπομείναντος ελάχιστου προσωπικού, η απουσία του αναγκαίου εξοπλισμού και των λοιπών μέσων περιορίζουν τις δυνατότητες εξ αποστάσεως ανταπόκρισης του κρατικού μηχανισμού. Για άλλη μια φορά, με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και πλήθος επειγουσών αποφάσεων, το Ελληνικό Κράτος προσπαθεί ασθμαίνοντας να λειτουργήσει στοιχειωδώς.

Η παιδεία δεν εξαιρείται από την συνολική κατάσταση της ελληνικής επικράτειας. Διαχρονικά, η μόρφωση και η εκπαίδευση δεν αποτελούν βασική προτεραιότητα με όραμα για το μέλλον. Οι Κυβερνήσεις σχεδιάζουν την εκπαιδευτική πολιτική προτάσσοντας κριτήρια δημοσίου κόστους και αντιμετωπίζοντας την παιδεία ως εμπόρευμα και πρόσφορο πεδίο ιδιωτικών επενδύσεων.
Η δημόσια Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μέχρι τα μέσα κάθε σχολικού έτους μαστίζεται από στοιχειώδεις ελλείψεις, προσπαθώντας να καλύψει τα σοβαρά κενά δασκάλων και καθηγητών, αντί να παιδαγωγεί και να εκπαιδεύει το αυριανό έμψυχο δυναμικό της χώρας με σύγχρονες μεθόδους και χρήση διαθέσιμης τεχνολογίας που καθηγητές και μαθητές θα έχουν πρόσβαση. Η ανεπάρκεια σχετικών δεξιοτήτων ΤΠΕ και η απουσία οργανωμένης επιμόρφωσης του προσωπικού, σε συνδυασμό με τις δυσκολίες ανταπόκρισης πολλών μαθητών, έχει ως αποτέλεσμα οι συνολικές ώρες εξ αποστάσεως «σύγχρονης διδασκαλίας» να είναι ελάχιστες μέχρι τώρα (συνήθως λιγότερες από 10 ανά μαθητή) στα δημόσια Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια κατά την περίοδο αναστολής λειτουργίας τους. Τα πραγματικά αποτελέσματα είναι αδιάψευστοι μάρτυρες της τραγικής πραγματικότητας που προσπαθεί να αποκρύψει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ.
Η ιδιωτική τυπική και φροντιστηριακή εκπαίδευση έχει ανταποκριθεί τάχιστα στις έκτακτες ανάγκες εξ αποστάσεως διδασκαλίας, δεδομένης της άμεσης οικονομικής εξάρτησής της από τον βαθμό ικανοποίησης του «πελάτη», υπενθυμίζοντας έτσι τους υπαρκτούς οικονομικούς φραγμούς κατά την πρόσβαση στην παιδεία.
Η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση σχετικά με την ικανότητα ανταπόκρισης στις έκτακτες ανάγκες εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Η προϋπάρχουσα οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας των περισσότερων Ιδρυμάτων, η ικανότητα ανταπόκρισης της πλειοψηφίας του ακαδημαϊκού και διοικητικού προσωπικού, καθώς και η εξοικείωση και δυνατότητα των φοιτητών στις ΤΠΕ, συνέβαλαν στην ταχύτερη εφαρμογή σύγχρονης εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Τα μέλη ΕΤΕΠ μαζί με το υπόλοιπο ακαδημαϊκό προσωπικό ανταποκρίθηκαν γρήγορα στις έκτακτες ανάγκες οργάνωσης και παροχής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με εργασία από το σπίτι ή και με φυσική παρουσία όπου χρειάσθηκε. Προφανώς η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κανονική εκπαίδευση με φυσική παρουσία, αλλά επιλέγεται ως λύση έκτακτης ανάγκης αποκλειστικά την τρέχουσα περίοδο. Ειδικά, η κλινική και η εργαστηριακή εκπαίδευση δεν μπορούν να υλοποιηθούν με εξ αποστάσεως μεθόδους και πρέπει να πραγματοποιηθούν με φυσική παρουσία μόλις καταστεί εφικτό.

Το ΕΚΠΑ και τα υπόλοιπα Πανεπιστήμια χρειάσθηκε να αντιμετωπίσουν και είναι αναγκαίο να επιλύσουν πλήθος προβλημάτων κατά την προσαρμογή στις συνθήκες της πανδημίας.
Στην ήδη προβληματική στέγαση και σίτιση των φοιτητών προέκυψαν επιπλέον ζητήματα δημόσιας υγείας για όσους φοιτητές δεν μπορούσαν να μεταβούν στις οικογένειες τους. Η Πολιτεία και τα Ιδρύματα οφείλουν να εξασφαλίζουν τη διαμονή και σίτιση όσων φοιτητών έχουν ανάγκη, ιδίως μάλιστα σε έκτακτες καταστάσεις κινδύνου προσβολής της υγείας. Επίσης, για εκπαιδευτικούς λόγους, είναι απαράδεκτο οι φοιτητές να παραλαμβάνουν τα διδακτικά συγγράμματα στο μέσο κάθε εξαμήνου και, μάλιστα, αυτή τη φορά μέχρι 15 Ιουνίου. Τα συγγράμματα πρέπει να διανέμονται κατά την έναρξη των μαθημάτων κάθε εξαμήνου.
Για την στήριξη κρίσιμων δομών και λειτουργιών του Ιδρύματος κρίθηκε αναγκαίο μέρος των εργαζομένων να παρέχει τις υπηρεσίες του με φυσική παρουσία κατά την πανδημία. Κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο, το Ίδρυμα οφείλει να προσδιορίζει την ελάχιστη φυσική παρουσία των εργαζομένων έχοντας ως πρωταρχικό κριτήριο την προστασία τους και την δημόσια υγεία.  Σε όλους τους χώρους φυσικής παρουσίας εργαζομένων, ιδίως μάλιστα στους κρίσιμους χώρους αναγκαίας φυσικής παρουσίας του συνόλου αυτών (χώροι πληροφορικής υποστήριξης, παροχής υπηρεσιών υγείας, ερευνητικά εργαστήρια), το Πανεπιστήμιο οφείλει να μεριμνεί έγκαιρα για τα απαραίτητα μέτρα και να διασφαλίζει απρόσκοπτα όλα τα αναγκαία μέσα προστασίας των εργαζομένων, ενώ οι ίδιοι έχουν υποχρέωση να τα εφαρμόζουν με απόλυτη συνέπεια.
Την περίοδο της πανδημίας αναδείχθηκαν έντονα οι σοβαρότατες ελλείψεις προσωπικού στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία, Κλινικές και Εργαστήρια, καθώς και στις υπηρεσίες πληροφορικής υποστήριξης του ΕΚΠΑ. Επισημαίνουμε ότι μέρος ή και το σύνολο του υπηρετούντος προσωπικού εργάζονται με σχέσεις «προσωρινής απασχόλησης» καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες καθημερινά και για πολλά έτη. Επίσης, η έκτακτη συστράτευση όλων των υπηρετούντων στο ΕΚΠΑ, έχοντες συναφή ειδίκευση ή αντίστοιχες δεξιότητες πληροφορικής ή επικοινωνιών, αποτέλεσε προσωρινά λύση έκτακτης ανάγκης. Το Πανεπιστήμιο και η Πολιτεία οφείλουν να αναγνωρίσουν την πραγματική φύση των σχέσεων εργασίας, την έντονη υποστελέχωση και να μεριμνήσουν άμεσα για την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού προς κάλυψη όλων τα πάγιων και διαρκών αναγκών του Ιδρύματος.

           Απαιτούμε:

• Πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού για την κάλυψη όλων των πάγιων αναγκών του δημόσιου τομέα, με προτεραιότητα την υγεία και την παιδεία.
• Έγκαιρη πρόσληψη του αναγκαίου έκτακτου προσωπικού αποκλειστικά για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων, όπως η πανδημία Covid-19.
• Επαρκή χρηματοδότηση δομών, υποδομών και μέσων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των αναγκών.
• Πλήρη προστασία των εργαζομένων με φυσική παρουσία, καθώς επίσης, ακέραια αμοιβή και ασφάλεια για την προβλεπόμενη εξ αποστάσεως εργασία την συγκεκριμένη περίοδο.
• Κατάργηση όλων των μέτρων περιορισμού της ελευθερίας αμέσως μετά την έκτακτη κατάσταση λόγω πανδημίας. Άμεση κατάργηση των αντιλαϊκών και αντεργατικών διατάξεων.
• Κανένα νέο μνημονιακό μέτρο στις πλάτες του ελληνικού λαού λόγω κορωνοϊού, επικαλούμενοι το πρόσχημα των «αυξημένων» δαπανών ή την ανάγκη «επανόρθωσης» της οικονομίας.

Η κρίση της πανδημίας Covid-19, εκτός των σοβαρών κινδύνων και προβλημάτων που την συνοδεύουν, θεωρούμε ότι αναδεικνύει και επανακαθορίζει τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες και τις αναγκαίες προτεραιότητες στην υγεία, την παιδεία και τις υπόλοιπες δημόσιες δομές.