Ο Κλάδος Ε.Τ.Ε.Π. διέπεται από ειδικές Νομικές Διατάξεις, Προεδρικά Διατάγματα, Αποφάσεις, Κανόνες και Γνωμοδοτήσεις για το σύνολο των θεμάτων που προσδιορίζουν την ταυτότητα και τη φυσιογνωμία του διαχρονικά.

Ο ειδικός χαρακτήρας του αρχικά θεσμοθετήθηκε με την ίδρυσή του ως "Κλάδου Παρασκευαστών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων", καθώς και την μεταγενέστερη διεύρυνσή του σε Ε.Δ.Τ.Π., με έργο, υποχρεώσεις και δικαιώματα διακριτά και διαφορετικά από αυτά του Διοικητικού Προσωπικού.
Ο ειδικός εργαστηριακός χαρακτήρας του και η ακαδημαϊκή φυσιογνωμία του θεσμικά αποσαφηνίστηκαν ακόμη περισσότερο τόσο με την ίδρυση του Κλάδου Ε.Τ.Ε.Π. (Ν.2817/2000), με την μετεξέλιξή του στη νεότερη μορφή (Ν.4009/2012), αλλά και με την σύγχρονη θεσμική του αναθεώρηση (Ν.4957/2022).

Το σύνολο των ειδικών διατάξεων που προσδιορίζουν τον Κλάδο Ε.Τ.Ε.Π., όπως και αυτές των κλάδων Ε.Δ.Ι.Π. και Ε.Ε.Π., είναι αναλογικά αντίστοιχες με τις διατάξεις του Κλάδου Δ.Ε.Π. και σαφώς διαφορετικές από αυτές του Διοικητικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.